İçerik bakımından Brezilya’nın dünyaca ünlü açık hava festivali Rio Karnavalı‘na benzeyen, maskeli geçiş törenlerinin yapıldığı Yunanistan’ın İskeçe(Xanthi) şehrindeki Maske Karnavalı, her yıl sahne olduğu renkli gösteriler nedeniyle Balkanların Rio’su olarak adlandırılıyor.
Balkanlar’daki festivaller arasında en renklisi, en eğlencelisi ve tabi ki ülkemize en yakını olan İskeçe Karnavalı, her yıl büyük bir coşkuya kutlanıyor. Beş yıl öncesine kadar 10 binlerle ifade edilen festivale olan katılım son yıllarda yüz binlerle ifade ediliyor. Geçen yıl Yunanistan ve Türkiye başta olmak üzere Balkanlardan ve Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden gelen 200 bin kişinin katılımıyla gerçekleşen festivalde bu yıl da birçok dernek, topluluk ve organizasyon birbirinden farklı kostümlerle karnavala renk katacak.
FESTİVAL 2018’DEN İTİBAREN 5 AYRI GÜNE YAYILDI
Şubat ayı olmasına rağmen her yıl üzerine koyarak daha kalabalık bir hal alan karnaval, halkın da katılmasıyla daha da geniş kitlelere ulaşırken karnavalı organize eden İskeçe Belediyesi Kültür Merkezi 2018 itibariyle farklı bir hamle geliştirerek karnavalı geniş bir takvime yaydı. Şehir meydanında büyük folklor geçidi ile start alacak olan karnaval deve geleneği ile sona erecek. Festivale ayrıca 2018 itibariyle Damak TadıveÇocuk Karnaval Geçidi etkinlikleri de eklendi. karnaval devam edecek.
Karnavalın en renkli, en eğlenceli ve en kalabalık günleri ise 17 – 18 Şubat tarihleri arasında gerçekleşecek. 17 Şubat Cumartesi akşamı şehir meydanında başlayacak olan Gece Geçidi, 18 Şubat Pazar günü Büyük Karnaval Geçidi ile devam edecek. Kostümlü geçişlerin yanı sıra festivalin en önemli ritüeli olan ve festivale katılanları yazın bitlenmekten kurtaran kukla Tzaros’un yakılmasıyla doruğa ulaşan eğlence, akşam da havai fişek gösterileriyle devam ediyor.
MASKE KARNAVALI 2 BİN YILLIK BİR GELENEĞİ YAŞATIYOR
Gümülcine‘den (Komotini) sonra Yunanistan’ın Batı Trakya bölgesinde Türklerin en yoğun yaşadığı ikinci şehir olan İskeçe‘deki karnaval, yaklaşık 2 bin yıllık bir geleneği yaşatıyor. İsa’nın öldürüleceği dedikodularının yayılması üzerine Meryem’in oğlunu ve diğer çocukları rengarenk boyayarak onu öldürmek isteyen insanlardan koruma çabası sonucu başladığı sanılan gelenek yıllardır sürdürülüyor.
10 gün süresince İsa’yı yüzü boyalı şekilde sakladıktan sonra dedikoduların asılsız olduğunu öğrenince şükür orucu tutmaya başlıyor. Karnaval ve 10 günlük oruç, temiz Pazartesi ve sonrasında Paskalya’ya kadar dayanan, hayvansal gıdadan uzak yaşam ile Hristiyanlarda geleneksel hale geliyor.
Bölgenin gelenekleri ve folklorunu ön plana çıkartan karnaval aynı zamanda modern eğlence anlayışını da başarıyla yansıtıyor. Sokaklarda kostümleri içinde neşeyle yürüyen insanlar birbirleriyle şakalaşıyor ve bu dönemde genelde herkes iyi vakit geçirmeye odaklanıyor, günlük hayatın sorunları bir kenara bırakılıyor. Karnaval bölge turizmi ve ekonomisi için de büyük öneme sahip. 40’tan fazla yerel kuruluş ve kutlamalar için özel oluşturulan gruplar karnaval boyunca sokaklarda kendi stantlarını kuruyor ve ziyaretçilere bölgenin şarabını ve yiyeceklerini tattırıyor.
Çeşitli folklorik ve kültürel etkinlikler de karnaval süresince şehir genelinde yer alıyor. Konserler, tiyatro oyunları, müzik dinletileri, dans geceleri, sergiler, bisiklet yarışları, sokak oyunları ve eski geleneklerin yeniden canlandırıldığı gösterilerle karnaval sadece sokaklarda eğlenilen tek günlük bir etkinlik olarak kalmıyor, sanat ve kültürle dopdolu zengin bir zaman dilimine dönüşüyor.
KARNAVALIN KRALI TZAROS
Karnavalın en can alıcı anlarından biri olan ve Türkçesi ‘Tzaros’un yakılması’ anlamı taşıyan ‘To kápsimo tou Tzárou’ adlı etkinlikte ‘Tzaros’ ya da ‘Karnavalın kralı’ adı verilen temsili kukla bir çalı yığınının üzerine yerleştirilerek ateşe veriliyor. Tzaros isminin kuklanın yanarken çıkardığı çatırtılardan ya da Yunanlılara göre ‘tzz tzz’ seslerinden geldiğine inanılıyor. Geleneğin tarihte Doğu Trakya’dan gelen göçmenler tarafından başlatıldığı bilinmekle birlikte ritüelin yaz ayları boyunca insanları bit ve pire gibi haşerelerden koruduğuna inanılıyor ve tarihte bu amaçla başlatıldığı düşünülüyor.
Bu etkinlik karnavalın son Pazar günü (Tyrine Pazarı)Kosynthos Nehri’ndeki köprünün yakınında gerçekleştiriliyor. Mahallenin ortasında, kent meydanında, tepe ya da su kenarlarında kukla ateşe verme geleneği ülkedeki başka bazı karnavallarda da var. İskeçe Maske Karnavalı’ndaki ‘Tzaros’un yakılması’ etkinliği nefes kesici bir havai fişek gösterisi ile sonlandırılıyor, aynı zamanda karnavalın kapanışını haber veriyor.
GECE YÜRÜYÜŞÜ SABAHA KADAR SÜREN PARTİYE DÖNÜŞÜYOR
Karnavalda ilgi çekici olaylardan birisi de halk dansları gruplarının yürüyüşü. Kentteki kültürel derneklerden gruplar ve Yunanistan genelindeki başka şehirlerden katılan misafir gruplar dans ederek ve şarkılar söyleyerek İskeçe’nin mahallelerinde dolaşıyor. Karnavaldaki gece yürüyüşü ise daha da büyüleyici. Tüm katılımcılar gecenin büyüsü içerisinde canlı karnaval ritimleri ile birlikte coşkulu danslar eşliğinde yürüyor. Yürüyüş kent meydanında bitiyor ve yerini sabahın ilk ışıklarına kadar sürecek büyük ve çılgın bir partiye bırakıyor.
İskeçe Karnavalı’na Yunanistan’dan ve dünyadan her yıl 200 bini aşkın ziyaretçi geliyor. Gerçek karnaval ruhunu yakalamak istiyorsanız İskeçe’ye giderken siz de yanınızda karnavala uygun renkli kostümler götürebilir ve sokaklarda bunlarla karnaval eğlencesine kendinizi kaptırabilirsiniz. Süper kahraman kostümleri, film ve çizgi film karakterlerinin kostümleri, mitoloji, masallar ya da tarihten esinlenen kostümler en popüler tercihler arasında.