Samimi ya da göstermelik fark etmez, toplumumuzda iyi bir huydur hal hatır sorma meselesi. “Nasılsın?”, “Nasıl gidiyor?”, “Her şey yolunda mı?” ya da bizim yöredeki gibi “Nabuyun beyaa?” gibi kısa ama büyük anlamlar taşıyan ve yöreden yöreye, kültürden kültüre farklılık gösteren bu hal hatır sorma meselesine aldığım en güzel karşılıklardan biridir; “İyi, iyi… Çok şükür çorbamız kaynıyor” cevabı. Bu cümle nedendir bilmiyorum ama, ‘Eğer bir evde çorba kaynıyorsa o evde huzur vardır’ sonucuna çıkarıyor beni.
Lezzeti, kolaylığı ve şifası nedeniyle çorba, birçok toplumda önemli bir kültür ögesidir. Hatta tarihi de medeniyetler kadar eskidir. Su ve ateş gibi iki önemli elemente katılması gereken tek şey bir besin kaynağıdır. Ve bu besin kaynağı bazen buğday olabilir, bazen domates, bazen havuç, bazen soğan, bazen yoğurt, bazen de bir et… İşte su, ateş ve en az herhangi bir besin üçlemesinin bir araya gelmesiyle meydana gelen ve asırlar boyunca sofralarımıza misafir olan çorba artık günümüzde bir kültür ögesi olmaktan öte adeta sanat niteliği taşır duruma geldi.
İlk ortaya çıktığı dönemlerdeki sadeliğini günümüzde çeşitli sos, baharat, tahıl ve bitkilerle süsleyen çorba zenginin de fakirin de ulaşabildiği, kaynatabildiği ve lezzetle içebildiği bir ürün olması nedeniyle de hep birleştirici bir güç gibi gelmiştir bana. Yani demem o ki; çorba birleştirir!
Şifalı bir yanı vardır çorbanın. Hangimiz hastalandığında annemizin çorbasıyla iyileşmemişizdir ki? Ne zaman üşütsek, kırgınlık hissetsek, eklem ağrılarımız olsa annemizin çorbası koşar imdadımıza. Annelerimizin içine ne kattıklarını hala bilemediğim bir tavuk suyuna çorbaları vardır ki bilmem kaç milyon dolarlık bütçeleri olan ilaç firmaları bile çözemez bu sırrı.
Çorba, Osmanlı’da da oldukça önemli bir yere sahip. Haliyle bu durum Osmanlı’ya 92 yıl başkentlik yapan Edirne’ye de yansımış durumda. Osmanlı saray mutfağında her gün en az bir öğünde çorba kaynarmış örneğin. Bu da demek oluyor ki çorba sadece garibanların sofrasını değil, padişahların sofrasını da şenlendirmiş zamanında.
Çorba her yörede ve her kültürde ayrıcalıklı ancak Trakya topraklarında ayrı bir öneme sahip. ‘Akşam çorbası’ ya da ‘Gece çorbası’ diye bir tabir vardır bu topraklarda. Havanın kararmasıyla birlikte kurulan çilingir sofraları hemen hemen hep bir çorbacıda sonlanır. Çakırkeyif olmuş bir Trakyalının canı gecenin bir yarısı çorba çekerse ne şaşırın ne de onu yadırgayın. Çünkü o; işkembe, kelle paça, tuzlama, mercimek ya da tavuk suyundan birini içmeden kafasını yastığa koymaz.
İşte Edirne’de ikamet edenler için ayrı bir öneme sahip olan çorbacıların Edirne merkez rotası…
1- Balkan Lokantası / Tavuk Suyuna Çorba
Edirne’nin kalbi Saraçlar Caddesi’nde 40 yılı aşkın süredir hizmet veren Balkan Lokantası’nda günde 20’den fazla birbirinden lezzetli yemekler çıkıyor ancak tavuk suyuna yaptıkları şehriyeli bir çorbaları var ki dillere destan. Uzun yıllar önce Arnavutluk’tan göç etmiş bir aile tarafından işletilen lokantada karabiber ve kırmızıbiber gibi baharatları çorbanıza kevgirli bir dökeçten değil çay kaşığı ile dökmek zorundasınız ki bu lokantaya ayrı bir hava katıyor. Ayrıca çorba yanında servis edilen sulu ve ekşi limonları ile de gönüllerde ekstra başka bir taht kuruyor.
Adres: Saraçlar Caddesi No: 14
NOT: Haftanın her günü açık ancak hava karardıktan sonra lokanta kapanıyor. Dolayısıyla bu enfes çorbanın tadına bakmak istiyorsanız hava kararmadan acele etmelisiniz.
2- ZayZay Çorba Dünyası / Kelle Paça & Damar Çorbası
Adından da anlaşılacağı gibi çok sayıda çorba çeşidinin yer aldığı bu dükkan Edirne’deki işletme hayatına son dönemde girse de lezzeti sayesinde kulaktan kulağa yayıldı birçok akşamcının ilk adresi oldu. 8 adet günlük çorbanın yanı sıra sulu yemek ve tava ciğer seçeneğinin de bulunduğu dükkanda öncelikli tavsiyem kesinlikle kelle paça. Eğer sakatatla aranız iyiyse -ki benim pek değildir- damar çorbasını da tavsiye ederim. deneyebilirsiniz.
Adres: 1’inci Murat Mahallesi, ETSO binası yanı Tel: 0537 728 65 95
NOT: Zay ailesi tarafından işletilen Çorba Dünyası sabaha kadar açık ve telefonla da ev ve işyerlerine servis yapıyor.
3- Bostanpazarı Deniz Köfte & Çorba Salonu / İşkembe Çorbası
Edirne’nin kıyıda köşede kalmış semtlerinden olan Bostanpazarı’nda öyle bir dükkan var ki… Yaklaşık 10 metrekarelik dükkanın iç kısmında masa yok. Dolayısıyla herkes aynaların bulunduğu duvara karşı çorbalarını yudumlamak durumunda. İşkembe ve mercimek çorbalarının yanı sıra gününe göre değişen birkaç sulu yemek ve köftenin de bulunduğu işletmedeki favori lezzetim kesinlikle işkembe çorbası.
Adres: Hasan Sezai Dergahı karşısı, Bostanpazarı
NOT: Küçük kıyılmış işkembeleri seviyorsanız az içli söyleyebilirsiniz. Ayrıca tava ciğer yanında ikram edilen kurutulmuş acı Karaağaç biberini de üzerine elinizle sepeleyebilirsiniz. Çorbada acı seviyorsanız hoşunuza gidecektir.
4- Ayçiçeği Kebap & Pide Salonu / Dil Çorbası
“25 saat açığız” sloganıyla Edirne lezzet dünyasında kendine sağlam bir yer edinen Ayçiçeği’nde 50’nin üzerinde yemek ürünü bulunuyor. Çorbadan pideye, kebaptan salataya, pizzadan köfteye kadar geniş bir lezzet yelpazesine sahip işletmede bir dil çorbası yapıyorlar ki sormayın gitsin. Dana dilinden yapılan çorba kesinlikle favorilerim arasında.
Adres: Talatpaşa Asfaltı, Öztürkler Petrol yanı / Telefon: (0284) 225 66 52
NOT: İşletme günün her saati açık ve her saat ev ve işyerlerine paket servisi yapıyor. İşletmeye gece yarısı gittiğinizde size, üzerine kaşar sepelenmiş sıcak tırnak pidesi ikram ediliyor.
5- Küçük Ev & Işıklar / Kelle Paça Çorbası
Daha çok kebap ve lahmacun ağırlıklı olan bu işletmede çorba ve hatta tava ciğer seçeneği de mevcutken rahmetli Hasan Ertene’nin farklı bir yorum getirdiği kelle paça çorbası lezzetiyle bir tık öne çıkıyor. Normalin aksine hafif biber salçası kullanılarak renklendirilen çorbanın üzerine eklenen, tereyağda kavrulmuş kırmızı toz biber ise çorbaya ayrı bir güzellik katıyor.
Adres: Mimar Sinan Caddesi, Arasta Çarşısı girişi karşısı / Telefon: (0284) 213 39 31
6- Çorbacı Taşkın / İşkembe Çorbası
Çorbacı Taşkın, Edirne merkezde halen işletilen en eski çorbacılardan biri olmakla birlikte aynı zamanda en ünlü çorbacılardan da biri. Önceleri, akşamcıların ilk adresi olan ancak artık sadece gündüzleri açık olan Taşkın’da içeceğiniz işkembe çorbasını unutamayacağınıza garanti verebilirim.
Adres: Çilingirler Caddesi Tahmis Meydanı
NOT: İşkembenin içini az söyleyip bir de yumurtayla terbiye ettirdiğinizde ortaya yukarıda görmüş olduğunuz kremamsı bir görüntü ve eşsiz bir lezzet çıkıyor.
7- Yıldırımlı Ali Usta / İşkembe Çorbası
Edirne’nin kent merkezine uzak semtlerinden biri olan Yıldırım’da bulunan ancak her gece kapısında uzun kuyrukların oluştuğu Yıldırım Çorbacısı Ali Usta’da öncelikli lezzetler işkembe çorbası ve köfte. Dilerseniz azar azar ikisinden de yiyebilirsiniz. Ödeyeceğiniz ücret sizi şaşırtmasın. Zira Ali Usta’nın malzemeden falan çaldığı yok, sadece gönlü zengin.
Adres: Yıldırım Meydanı, Lale heykeli karşısı
NOT: Gece geç saatlere kadar açık olan işletmede az içli işkembeye yumurtalı terbiye ilave etmenizi şiddetle öneririm.
8- Çorbacınız / Kelle Paça Çorbası & Tavuk Suyu Çorba
Eğer Edirne’nin yeni yerleşim bölgesi diye tabir edilen bölgede ikamet ediyorsanız ya da geceyi buralara yakın bir yerde noktaladıysanız, çarşı istikameti gözünüze uzak geliyorsa Çorbacınız sizin için birebir. Toplam 6 çeşit çorbanın yer aldığı işletmede önceliği kelle paçaya, eğer doymaz iseniz ikinci önceliği de tavuk suyu çorbasına vermenizi tavsiye ederim.
Adres: Fatih Mahallesi Araz Park Karşısı / Telefon: 0542 562 40 67
NOT: Akşamüzerinden itibaren açılan işletme sabaha kadar hizmet veriyor.
9- Çorbacı Özcan (Havsa) / İşkembe Çorbası & Mercimek Çorbası
Edirne merkezdekiler kadar lezzetli bir diğer çorbacı da, Edirne’ye 26 kilometre mesafede bulunan Havsa’da yer alıyor. Sabaha kadar açık olan Çorbacı Özcan’da işkembe çorbasını ve süzme mercimek çorbasını içebilirsiniz. Özellikle mercimek çorbası kararınızda pişman olmayacaksınız.
Adres: Hava Pazaryeri karşısı
10- Hacı Orhan Köftecisi (Kırklareli) / Kelle Paça Çorbası
Listeye Edirne merkez diye başladık ancak Kırklareli’ndeki bu efsane çorbayı da es geçemeyeceğim. Yolunuz Kırklareli’ne düşerse Hacı Orhan Köftecisi’ne uğramayı unutmayın. Çok sayıda et çeşidinin yer aldığı işletmenin köftesi de çorbası kadar mükemmel.
Adres: Akalar Mahallesi Balkan Caddesi / Telefon: 0532 490 17 05