Arabayla yapılan uzun seyahatler öncesi play list’ler hep yabancı yol şarkıylarıyla; nam-ı diğer ‘Road Trip’ parçalarıyla doldurulsa da hayatımızın bir döneminde içimizden yollar geçiren Türkçe yol şarkıları mutlaka bağıra çağıra söylemişizdir.
Paulo Coelho’nun, kendime motto olarak seçtiğim “Hayat bir trendir, tren istasyonu değil…” cümlesiyle karşılaşana dek hayatı hep bir durak olarak bilirdim. Çünkü küçük yaşlardan itibaren dünyanın bir han, bizlerinse bir yolcu olduğu birçoğumuza empoze, hatta dikta edilip duruldu. Evet belki de hayat gerçekten bir durak ancak Coelho, hayatıma yön veren yukarıdaki cümleyi kurmadan önce ekliyor: “Doğduğumuz andan ölene kadar hayatımız sürekli bir yolculuktur. Manzara değişir, insanlar değişir, ihtiyaçlar değişir ama tren hep ileri gider.”
İşte tam da Coelho’nun lafından yola çıkarak manzarayı değiştirmek yolda olmayı gerektirir. Hem yolda, yollarda olmak kime keyif vermez ki? Blog ismimden de yola çıkarak ‘yolda’ olmayı çoğaltıp ‘yollarda’ olmaya dönüştürerek birinci tekil şahıs yolculuklarımı kalabalık istasyonlara dönüştürme yolunda ilk adımımı attım. Seyir halinde iken radyoda ya da kasetçalarda parça değiştirirken sırf dikkatim dağılmasın diye yanıma eş’lik ettirdiklerim de dahil, yolculuklar her zaman tekilleştirmeye çalıştığım çoğul birer devrimdir benim için!
Bireyde her daim yola çıkma hevesi uyandıran, acaba tepenin ardında ne var merakına iten ‘yol’ kelimesi, bir de müzik eşliğinde sunuldu mu inanın tadından yenmiyor. Özgün benliğimizin özgür dinginliğe dönüştüğü yollarda -uzun yollarda-; kendi ana dilimizde sunulan müzikler anlaşılırlığı ile birlikte yolu, hiç bitmesini istemediğimiz bir maceraya dönüştürebiliyor…
İşte bana ‘yol hiç bitmesin’ dedirten, camı hafif araladığımda rüzgarın arabamın içine doluşmasıyla birlikte volüm yükseltmeye giden elimde bir süreklilik hali oluşturan; içinden yol’un, yollar’ın geçtiği birbirinden güzel Türkçe parçalar…
1. Mirkelam & Kargo – Yollar
90’lı yılların tekil ve çoğul sanatçılarına en güzel örneklerden olan Mirkelam ve Kargo’nun buluşması sonucu ortaya çıkan bu parçada bahsi geçen ‘yollardaki uzun çizgiler’ çocukken hangimizin dikkatini çekmemiştir ki…
2. Bulutsuzluk Özlemi – Bağdat Kafe
Hepimiz hayatımızın bir döneminde mutlaka bir kahine ihtiyaç duyarız ve kendisinden bize yol göstermesini isteriz. İşte hümanist yanıyla ben gibiler tarafından çokça sevilen Nejat abimizin, içimizden yollar geçiren protest şarkısı…
3. Redd – Yolunda Gitmeyen Adam
Şu aralar hayatımın birçok anına arka fon olarak kullandığım Redd’in içinde ‘yol’ kelimesi geçen birkaç şarkısından biri. Hele işler yolunda gitmediğinde, arabada yüksek sesle bağıra çağıra söylemek bile işleri yoluna koyuyor.
4. Kesmeşeker – Ben Bir Yolcuyum
Belki hatırlamayız ama 90’lı yılların yazlarında en az bir kere de olsa mutlaka ve mutlaka ‘Hop dedik Ayhan’ tarafından kulağımıza çalınmıştır Kesmeşeker… Şarkı, adıyla bile başlı başına birçok yolcu’nun dikkatini çekmeyi başarıyor.
5. Grup Gündoğarken – Yol Aldım Sevdalardan
Kendini bulman için kaybolman gerekiyor. Ama kaybolduğun yer asla son bulmuyor. Yeniden var olman gerekiyor. Yeniden var olman için de yol alman gerekiyor.
6. Bulutsuzluk Özlemi – Güneye Giderken
Arabaya atlayıp haritadan kuş uçuşu aşağıya, daha da aşağıya gitme isteği uyandırmasıyla Nejat abimizi bir kez daha saygıyla selamlıyoruz. (Bu ikinci ‘abi’ hitabımdır ki kendisi bu hitaptan hiç ama hiç hoşlanmaz. Bir röportajında okumuştum.)
7. Nilgül – Yıllar Yollar
Hareketli gibi gözükse de içe dokunur bir yanı olduğu kesin. Bizlere güzel şarkılar armağan edip sessiz sedasız ortadan kaybolmasını ‘yıllar’a, arabada son ses açıp bağıra çağıra söylenmesini de ‘yollar’a veriyorum.
8. Haluk Levent – Yollarda
Benim gibi 80’li yılların son çeyreğinde dünyaya geldiyseniz; okumayı, yazmayı, aşık olmayı, küsmeyi ve küsülmeyi 90’lı yıllarda tecrübe ettiyseniz ‘yol’ kelimesini mutlaka bu güzel adamın bu güzel şarkısıyla öğrenmişsinizdir.
9. Mustafa Sandal – İki Tas Çorba
“Gözlerini kapat ve sen düşün,
Benim yerime o dağları,
Nasılsa yolu yoktu hayalimde.
Bir nehir akardı, hiç durmazdı…”
10. İlhan İrem – Yolgeçen Hanı
İlhan İrem içimizden bazen bir patika, bazen de bir otoban geçirmeyi bir şekilde beceriyor. Kendisinin bu şarkıda, alışılagelmiş insan tiplerinin dünyayı hana, kendilerini de yolcuya benzetme klişesinden çıkması bile koca bir alkışı hak ediyor.
Saadet’ime sevgilerle…
11. Kesmeşeker – Yolculuk Bitti
Her ne kadar şarkının adı ‘Yolculuk Bitti’ de olsa; şarkıyı yazan da, dinleyen de yolculuğun hiçbir zaman bitmeyeceğini çok iyi bilir. Hele sabahın beşinde yollara düşen biriyseniz ne yollar biter, ne yolculuklar.
12. Teoman – Yollar
Çağımızın müzikal şairi Teoman’ın da dediği gibi; aslında yollar yalanını görmez, yaraları sarmaz, hiç bitmez…
13. Feridun Düzağaç – İçimden Şehirler Geçiyor
Feridun Düzağaç’sız bir play list düşünmek, 12 şarkı sığdırılan 60’lık ya da 20 şarkı sığdırılan 90’lık kasetlere ihanet olur.
14. Yeni Türkü – Samsun Asfaltı (Mamak Türküsü)
“Ne güzeldir, yollarda olmak şimdi…”
Haksız da değiller hani.
15. Moğollar – Yolum Seninle
O yaylı tamburun daha girişte şarkıyı yönlendirmesi ve sonrasında Cahit Berkay’ın kusursuz yorumu… Yol boyunca şarkı hiç bitmesin istiyorsunuz.
16. Gazapizm – Yol
Yol; sadakatin yüceliğini hissettirdiği gibi ihanetin dibini de kabullendiren, ikili sarmalı bir düete dönüştüren efsunlu bir kavram. Listemin en asi şarkısı tam olarak bunu anlatmıyor olabilir ama anımsattığı kesin!
“Muğlak dönemde bir mucize
Sağlam bedende kanser gibi
Alışmak da yol, savaşmak da…”
17. Ali Güven – Yolcu
Aşk bir yolculuksa bitişinde iki yolcu üretir. İşte her yola düşenin sonuna kadar özgürce kullanabileceği “yolcu” sıfatının belki de en güzel örneklerinden biridir bu şarkı.
18. Güncel Gürsel Artıktay – Uzak Yol
Yolun kimi zaman varılmak istenen yerin dışında sevdaya da götürdüğü gerçeğini bana öğreten şarkı. Yollar da sevdaya dahil…
“Bir bakarsın uzaklardan, bahar yüzümde
Çıkar mı bu yollar ona? Kim bilir nerde?”
19. Pinhani – Dünyadan Uzak
“Bir yol daha var, dönmek de yasak,
Deryaya yakın, dünyadan uzak…”
20. Sagopa Kajmer – Uzun Yollara Devam
“Güvenmeye meyilli miyim sanmam. Uzun yoldan geldim uzun yola devam…”
Türkçe rap’in filozofu Sago’yu bu listeye eklemekten ötürü kıvanç duyuyorum.
21. Yeni Türkü – Fırtına
“Yıllardan sonra, yollardan sonra, şarkılar söylüyor çocuklar…”
Sevgili Derya diyor ki şarkının bi’ yerinde; ‘geçse de yolumuz bozkırlardan, denizlere çıkar sokaklar…’
22. Evdeki Saat – Yol Uzun ve Çiviler
“Yol uzun ve çiviler, çok sinirli gibiler.
Ben yerimde dururum ama, ayaklarım gider…”
Dalgaların kumla kavuştuğu bir anda, dinginliğin zirvesinde…
23. Mavi Sakal – İki Yol
“Neden soruyorsun, nereye gidiyorum..?
İki yol var demiştim, birinden gidiyorum..”Doksanlı yıllara doğru zaman makinesi…
24. Bulutsuzluk Özlemi – Yine Düştük Yollara
Bu listede daha çok şarkısı olması dileğiyle…
25. Can Kazaz – Kırlangıçlar Gibi
Havalar her soğuduğunda sıcak diyarlara kanat çırpan bir kuş oluyorsun şarkı boyunca… Hele bir de camı hafif aralarsanız, yol doğrudan doğruya çiçek açıyor…
26. Pentagram – Sonsuz
“Sanırsın dağlarda yol olmaz, usanırsın kalbinde güç kalmaz…”
27. Sezen Aksu – Yol Arkadaşım
Hüzünlü bir hikayesi olsa da “yol arkadaşlığı” vurgusuyla insanın içini sımsıcak yapıyor.
28. Buray & Ceren Gündoğdu – Beni Affet
“Kuşlar beni sana hatırlatırsa
N’olur ihmal etme dinlemeyi Yollar seni bana çıkarıyorsa Koş git en uzağa…”
29. MFÖ – Bir Ordayım Bir Burda
“… Bir neşeli bir durgun,
Şarkılara vurgunum. Yeller eser başımda, Ben yollara tutkunum…”
BONUS: Sıla – Kafa
Sezen’e yetişmiş, hatta Sezen’i dolu dolu yaşamış bir jenerasyonun ‘modern bir kölesi’ olarak modern çağımızın Sezen Aksu’su Sıla’sız bir play-list’i arabamın hoparlörüne asla açıklayamazdım…
BONUS ÖZEL: Neşet Ertaş – Yolcu
“Hemşehrisi olmaktan gurur duyduğum…” diye başlayan bir cümle kuracağım, “Kırşehirli misin?” diye soracaklar. Oysa Neşet Ertaş’ın hümanistliği karşısında bu soru yok hükmündedir. Ustanın dediği gibi, “Hep yolcuyuz, böyle geldik böyle gideriz…”