İnsanlığın ürettiği en eski içeceklerden biri olan bira, birçok medeniyette karşımıza çıkıyor. Eskiden beridir en çok sevilen ve en çok tüketilen alkollü içeceklerin başında gelen bira gerek üretim, gerek alkol oranı, gerekse lezzetiyle farklılık gösteriyor. Dünyanın hemen her noktasında üretilen ve tüketilen bu içecek Avrupa’da, özellikle de kuzeyde oldukça revaçta.
Örneğin Belçika’da, tıpkı Fransız peynirlerinde olduğu gibi, bir yılın günleri kadar çok bira çeşidi sayılabilir. İngiltere‘nin a-le‘leri, İrlanda‘nın stout‘ları, Danimarka‘nın pilsner‘leri, Almanya‘nın weiss‘ları Çekya’nın da lager‘ları ünlüdür. Ancak genel kanı biranın, Çekya’nın Pilsen şehrinden adını alan ve tüm sarı biralara adını veren pils‘lerle özdeşleştiğidir.
Konuyu biraz özele indirecek olursam bir ülkeye gidip bir pub’a girdiğimde Heineken, Duvel, Amstel gibi piyasa biralarla karşılaşıyorum. Israrla o ülkenin ya da yörenin lokal birasını isterim. Beğendiğim de olmuştur, beğenmediğim de. Ancak bir yöreyi doya doya yaşamak, kendi ürettikleri biraları içmekten geçiyor bana göre. Bazen de barda değil de sokakta içerim. Bir büfeden aldığım birayı o şehrin sokaklarında içmek oldukça keyif verici gelmiştir hep…
İçtiğim ve aklıma geldikçe fotoğrafladığım biralar ve kendimce yaptığım puanlamalar…
1- PIRINSKO (Bulgaristan)
İlk biramız adını Bulgaristan’ın Pirin Dağları’ndan alan Pirinsko birası.
Puan: 10/5.5
2- WYMEHCKO (Bulgaristan)
İkinci biramız da Bulgaristan’dan. Adı Wymehcko. Lager tarzı olarak adlandırılabilecek bu bira Bulgaristan’ın Şumen ilinde üretiliyor.
Puan: 10/6
3- KAMENITZA (Bulgaristan)
Üçüncü biramız da Bulgaristan’dan. Aslında Kamenitza’nın birçok çeşidi var. Fotoğrafta gördüğünüz limonlusu. Limonlu sodaya yakın bir tadı var. Alkol oranı düşük haliyle.
Puan: 10/6
4- COBRA (Hindistan)
Dördüncü biramız Cobra Hindistan’dan. Amsterdam’daki bir Hint restoranında karşılaşmıştım ve hemen bir tane sipariş ettim. Hintler bira işini bir kenara koyup baharat ağırlıklı harika mutfaklarıyla övünebilirler. Alkol oranı yüksek olmasına rağmen içimi kolay.
Puan: 10/6
5- RAMEE (Belçika)
Beşinci biramız, biranın anavatanlarından biri olan Belçika’dan: Ramee
Malt aromasını en fazla hissettiğim biralardan biri diyebilirim. Filtre edilmiş ve yüksek fermanteli bu biranın hafif baharatımsı tadı damakta güzel bir lezzet bırakıyor.
Puan: 10/8.5
6- CHIMAY (Belçika)
Altıncı biramız da Belçika’dan: Chimay
Şimey diye okunuyor. Belçika’nın yüzlerce yerel birasından sadece bir tanesi. Siyah bira olmasını yanı sıra 2-3 farklı çeşidi var. Mavisi herkes tarafından efsanevi olarak nitelendirilse de ben içmediğim için bir şey diyemeyeceğim ancak siyahı gerçekten mükemmel.
Puan: 10/9
7- PERONI (İtalya)
Yedinci biramız İtalya’dan: Peroni
Aslında şarap konusunda bir uzman olan Akdenizliler sırf biramız olsun diye bira sektörüne el attıklarını bariz belli ediyorlar. Bundan iklimin payı da çok büyük tabi. Sırf benim gibi bira tadımı merakınız yoksa İtalya’da sadece şarap için derim.
Puan: 10/6
8- GUINNESS (İrlanda)
İrlandalıların efsanevi birası Guinness…
Özel nitrojen kapsüllü bardakta ikram edilişi, simsiyah rengi, melankolik şehirlerin kralı Dublinli oluşu, adının telaffuzunda kulakta hoş bir armoni bırakması gibi birçok nedenden ötürü en favorilerim arasına koyabileceğim bira.
Puan: 10/8.5
9- KILKENNY (İrlanda)
Dokuzuncu biramız da İrlanda’dan: Kilkenny
Guinness’e oranla biraz daha açık bir siyah bira. Köpüklü içilmesi tavsiyeler arasında imiş. Tat olarak Tuborg’un kış birasına eş değer.
Puan: 10/7.5
10- AFFLIGEM (Belçika)
Onuncu biramız Belçika’dan: Affligem
Belçika sarışını diye bir ismi varmış. Alkol oranı yüksek. Kolay yoldan sarhoş olmak için ideal.
Puan: 10/8
11- BIRRA MORETTI (İtalya)
Listemizin bir diğer İtalyan’ı Birra Moretti
Memleketi Milano olan bu bira da diğer İtalyan biraları gibi ortalama bir lezzette. Hatır gönül meselesi diye içtiğim bu bira, güney seyahatlerinde birasız kalmamanız için ideal.
Puan: 10/7
12- SAN MIGUEL (İspanya)
Listemizin tek İspanyol’u San Miguel…
Adamların dini önderlerinin adını biraya verme cesaretinden ötürü puanları fazla hak ediyor desem de aromatik tadıyla içtiğim en lezzetli biralardan biri diyebilirim.
Puan: 10/8.5
13- KWAK (Belçika)
Listenin belki de en özel birası Kwak.
Kendisi Belçikalı olup sunumuyla görselde daha çok yer edinen enfes bardağıyla dikkat çekiyor. Hafif şekerli olan bu birayı içmeden önce bekletmelisiniz. Çünkü kendi kendine reaksiyona giriyor. Yüksek alkolünün yanı sıra rahat içimiyle ve en önemlisi bardağı ve sunumuyla kesinlikle mükemmel. Ahşap bardak düzeneğini tek elinizle gördüğünüz noktadan tutun. Zira iki elle içmeye kalktığınızda garson sizin bir acemi olduğunuzu ilk bakışta anlayacaktır.
Puan: 10/8.5
14- HEINEKEN (Hollanda)
Amsterdam’ın özgüveninin biralanmış halidir. Tadımı rahat ve kolay olmasına rağmen karizması, iddialı duruşu, amblemi, üzerindeki yazıların karakter seçimi falan derken şu an Avrupa pazarının en çok satılan birası. Bir de Amsterdam’da müzesi ve fabrikası bulunuyor ki ziyaret etmeden olmaz.
Puan: 10/8
15- LÖWENBRAU (Almanya)
Listeye sonunda bir Alman ekleyebildim. ‘Löwenbıray’ diye okunan bu biramız ‘Dünyanın En Yaşanılabilir Kentler’ listesine dördüncü sıradan dalan Münih’ten. Yüzde 5,2 alkol oranıyla tavsiye edilebilecekler listesinde.
Puan: 10/7.5
16- THB (Hollanda)
Adını ‘Three Horses Beer’dan alan THB, yüzde 12 alkolüyle yüksek alkollü biralar kategorisinde zirveye oynuyor. Daha çok Türkiye’de tüketilen Kırmızı Tuborg ve Efes Extra, Hollanda / Brada menşeili biramızın yanında gazoz kaçar dersem inanın.
Puan: 10/8
17- CASTELLO (Sicilya
Listeye en son eklediğim İtalyan. Aslında özerk olarak Sicilya birası. Dışa İtalya’da bağımlı. Tipik İtalyan biraları gibi. Sicilya dışında İtalya’da adım başı rastlayacağınız biralardan değil. O yüzden bir bira tadım koleksiyoneri iseniz bulduğunuz anda tüketin.
Puan: 10/7.5
18- STAROPRAMEN (Çek Cumhuriyeti)
Tüm Çek biraları gibi ilk tadımdan itibaren ağzınıza yoğun bir malt aroması ile birlikte geliyor. Parlak ve sapsarı bir rengi var. Alkol oranı yüzde 5 ve menşei de Prag. Sloganı ise ‘The spirit of Prague.’
Puan: 10/7
19- STELLA ARTOIS (Belçika)
Listeme eklediğim yeni Belçikalı. Leuven şehrinde üretiliyor. Hafif, içimi kolay lager tarzı bir bira. Alkol oranı yüzde 5,2 ve rahat içiminden ötürü bolca tüketimi teşvik ediyor söyleyeyim Harika bir de internet siteleri var. İncelemek isteyenler için; http://www.stellaartois.com
Puan: 10/7
20- WEIHENSTEPHANER (Almanya)
Dünyanın en eski bira üreticisi olarak biliniyorlar. Ve bunu, ürünlerinde slogan olarak kullanmaktan da çekinmiyorlar. Bavyera bölgesine ait bir buğday birası. Asiditesi dengeli, acılığı az, aroması yüksek. Biranın suyunu dahi kendi kuyularından çıkartıyorlar.
Puan: 10/8.5
21- STAROPRAMEN / DARK (Çek Cumhuriyeti)
Koyu kahverengi görünümüyle Britanya bölgesinin siyah biralarına taş çıkartacak bir lezzete sahip. Zaten menşeinde Prag yazması konuyu yeterince özetliyor. Dengeli bir tadı var ve ağızda bıraktığı o karamelimsi tat gerçekten mükemmel. Üzerinde bıraktığı köpüklerin arasından höpürdeterek içilmesi taraftarıyım.
Puan: 10/8
22- BOURGOGNE DES FLANDRES (Belçika)
Belçika’nın koyularından. İçtikçe sanki zaman zaman kızıla bürünüyor. Ağızda zengin bir krema tadı bırakıyor. Her siyah birada olduğu gibi köpüklü hali ağızda hoş bir lezzet bırakıyor. Brugge’lü olması, benim için fazlasıyla yeterli. Şarap kadehini andıran bardakları ise hayli ilgi çekici. Yemekte içilebilecek nadir bira türlerinden.
Puan: 10/8
23- PERLENBECHER (Danimarka)
Listeme pilsenerleriyle meşhur bir Danimarkalı kattığım için memnunum lakin tadı için aynı memnuniyette olduğumu söyleyemem. Tipik bir pilsener sarılığında ve tadında. İçer içmez ‘Tekel Birası’nın bıraktığı o hafif acılığı hissettiriyor ağızda. Fazlasıyla sarışın ve adeta bir idrar sökücü.
Puan: 10/6
24- SCHÖFFERHOFER (Almanya)
Almanların sık tükettiği buğday birası. Şofer-hofer diye okunuşuyla ‘Şoför’ birası desek yeridir. Yüzde 5 alkol oranı var ve biraz asitli. Kıvamlı haliyle patates kızartmasının yanına en yakışan biralardan biri.
Puan: 10/7.5
25- ERMİS (Yunanistan)
Açık sarı renkli ve kremamsı bir tada sahip. Hafif malt tadı ile yumuşak bir içimi var ve Yunanların en iyi lager’larından biri diyebilirim.
Puan: 10/7.5
26- ARGUS (Almanya)
Parlak bir saman rengine sahip ve hafif gövdeli oluşuyla kolay içimli. Ermis’teki malt tadı bundan bir seviye daha fazla yukarıda. Mitolojik bir ada sahip olması ilgi çekse de aromatik tadı çok vermemesiyle ortalamanın üzerinde.
Puan: 10/7
27- FIX HELLAS (Yunanistan)
Açık kehribar renkli Fix Hellas, ne yazık ki adı kadar başarılı değil. Standart lager tipi bira. Köpüğü bol ve içimi kolay. Ağzı yakmayan bir hafifliği var. İnce bir ekşilikle ağızda uzun süre tat bırakıyor.
Puan: 10/5.5
28- MOLOTOV (Yunanistan)
33’lük şişede yüzde 7 alkol oranına sahip bir Yunan birası. Kırmızıya yakın koyu kahverengi bir renge sahip.Şerbetçiotunun fazlalığı ilk başta ağızda sert ve acı bir tat bıraksa da karamel ve narenciye maltları, yudum sayısı arttıkça birayı sevdiriyor. Hele buzlu bardakla servis edilince sıcak havayı adeta jilet gibi kesiyor.Gündüz için 1, bilemediniz 2 şişesi ideal. Akşam da 3’ü geçmeyin derim.Mekân fiyatı; 3.5 Euro
Puan: 10/8
29- FONIAS (Yunanistan)
Semadirek’e aşık olmak için onlarca nedenden biri. Ada nüfusunun oldukça az olmasına rağmen ada halkı kendine has bir bira yapmayı ihmal etmemiş. Adını, ada halkının kışın yağışlarda taştığı için ‘Katil Dere’ dediği Fonias Şelalesi’nden alan bu pira ale tipi ve alkol oranı 6.2 Şerbetçiotu fazla olduğu için sık tükettiğinizde ağızda acı bir tat bıraksa da koyu rengi ve aromatik tadıyla oldukça geçerli.
Puan: 10/8
30- UZAVAS (Letonya)
1994’te Letonya’nın bağımsızlığını ilan etmesi sonrası kurulması nedeniyle Letonyalıların gönlünde ayrı bir yeri olan bira. Hafif baharatımsı tadıyla ağızda pürüzsüz bir tat bırakıyor. Gövdeli ancak fazla tüketildiğinde ağızda acımtırak bir tat bırakma olasılığı yüksek.
Puan: 10/7.5
31- MEZPILS (Letonya)
Letonya’nın efsanevi biralarından. Kehribar rengi ve altın rengi parlaklığının yanı sıra maltın karamelize edilmiş halini vermesiyle akılda ve damakta epey yer ediniyor. Tahıl ve malt tadını doyasıya veriyor. Servis bardağı da pek bir şirin.
Puan: 10/8
32- CRANBERRY (Letonya)
Letonya’nın onlarca meyveli birasından biri ama belki de en güzeli. Genelde meyve aromalı biralara mesafeli dursam da bu bira tüm düşüncelerimi yıktı geçti. Riga seyahatimin ilk gününde tanıştım ve neredeyse bu bira yüzünden başka bira tadımlayamayacaktım. Her gün en az 2 tane içtim desem yeterlidir sanırım. Tadı yazıya dökemediğim için kendime kızıyorum bile hatta 🙂
Puan: 10/8.5
33- KIRSU ALUS (Letonya)
Letonya’nın meşhur meyve aromalı bira markası Kirsu Alus’un çileklisi. Rengi, tadı ve kokusu ile hemen kendini belli ediyor. Sürekliliği gerektirmeyen, tadım amaçlı bir kere denenebilecek bira. Denemeye değer.
Puan: 10/6.5
34- ZELTA (Letonya)
Bira konusunda beni oldukça şaşırtan Letonyalıların en çok tükettiği, hemen hemen her işletmede ve markette kolaylıkla bulabileceğiniz, ucuz, lager tipi bira. Letonya’da kaldığım Old Town Hostel’de ‘Hoş geldin’ birası olarak ikram edildi. Malt oranı oldukça ideal, ağızda acımsı bir tat bırakmıyor. Ucuz, altın renkli, sıradan tipik bir lager birası. İçimi kolay.
Puan: 10/7
35- VALMIERMUIZA / DARK (Letonya)
Dark diye değil, gerçekten de gece içmek nasip oldu. Adından da anlaşılacağı gibi koyu bir bira. Karamelize hali ilk yudumda ağızda hoş bir tat bırakıyor ve bu hoş tat bira bitene kadar devam ediyor. Dark’ların genel özelliğinden olsa gerek yudum sayısıyla birlikte ağızdaki acılık bu birada da artmıyor. Orta gövdeli ve malt aroması hafif. Şeker oranı normal dark’lara oranla biraz fazla.Alkol oranı; 5,8
Puan: 10/7.5
36- HENNINGER (Almanya)
Listede son sıralara bıraktığım Alman biraları için October Beer Fest’i bekliyorum. Bu zaman zarfında deneyimleme fırsatı bulduğum Almanlardan biri de Henninger. Almanların binlerce Lager birasından biri. Menşei Frankfurt. Çok fazla ayırt edici bir özelliği yok ve zor günler için oldukça ideal. Fazla mayadan olsa gerek çok fazla tükettiğinizde ağzınızda acı bir tat bırakma olasılığı yüksek. Saman rengi sarısı, hafif ekşimsi tadı sıradan lager tipi biralardan bir adım önde.Alkol oranı; 4,8
Puan: 10/7.5
37- CHIMAY / BLUE (Belçika)
38 – GARA GUZU (Türkiye)
38 – VOREIA (Yunanistan)